ИНТЕГРАЦИЯ МЕЖДУНАРОДНЫХ СТАНДАРТОВ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ В УЧЕТНУЮ СИСТЕМУ

Аннотация

Международные стандарты финансовой отчетности на сегодняшний день стали неотъемлемой частью глобальной экономики. Их основная цель – обеспечение единого подхода при составлении финансовых отчетов, облегчение их сопоставимости на международном уровне и повышение прозрачности для инвесторов. Международные стандарты финансовой отчетности приняты многими странами, что имеет большое значение для координации бизнес-процессов, оценки эффективности деятельности компаний и стандартизации финансовой информации. В то же время, адаптация учетной системы к международным стандартам является важным не только для выполнения юридических требований, но и для повышения конкурентоспособности в бизнес-процессах. В данной статье рассматривается интеграция международных стандартов финансовой отчетности в учетную систему, их суть и преимущества, а также процесс внедрения и опыт международных стран.

Тип источника: Журналы
Годы охвата с 2024
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
f
379-385
22

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Имамова N. (2025). ИНТЕГРАЦИЯ МЕЖДУНАРОДНЫХ СТАНДАРТОВ ФИНАНСОВОЙ ОТЧЕТНОСТИ В УЧЕТНУЮ СИСТЕМУ. Передовая экономика и педагогические технологии, 2(2), 379–385. извлечено от https://www.inlibrary.uz/index.php/aept/article/view/80262
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Международные стандарты финансовой отчетности на сегодняшний день стали неотъемлемой частью глобальной экономики. Их основная цель – обеспечение единого подхода при составлении финансовых отчетов, облегчение их сопоставимости на международном уровне и повышение прозрачности для инвесторов. Международные стандарты финансовой отчетности приняты многими странами, что имеет большое значение для координации бизнес-процессов, оценки эффективности деятельности компаний и стандартизации финансовой информации. В то же время, адаптация учетной системы к международным стандартам является важным не только для выполнения юридических требований, но и для повышения конкурентоспособности в бизнес-процессах. В данной статье рассматривается интеграция международных стандартов финансовой отчетности в учетную систему, их суть и преимущества, а также процесс внедрения и опыт международных стран.


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

379


MOLIYAVIY HISOBOT XALQARO STANDARTLARINING HISOB

TIZIMIDAGI INTEGRATSIYASI

PhD, dots.

Imamova Nasiba Muzafarovna

International School of Finance Technology and Science

ORCID: 0009-0004-1970-1349

imamova2014@inbox.ru

Annotatsiya.

Moliyaviy hisobot xalqaro standartlari bugungi kunda global iqtisodiyotning

ajralmas qismiga aylangan. Ularning asosiy maqsadi moliyaviy hisobotlarni ishlab chiqishda

yagona yondashuvni taʼminlash, xalqaro miqyosda taqqoslashni osonlashtirish va investorlar
uchun shaffoflikni oshirishdir. Xalqaro moliyaviy hisobot standartlari koʻplab maml

akatlar

tomonidan qabul qilingan boʻlib, bu biznes jarayonlarini muvofiqlashtirish, kompaniyalar

faoliyatining samaradorligini baholash, va moliyaviy axborotni standartlashtirish uchun katta

ahamiyatga ega. Shu bilan birga, hisob tizimining xalqaro standartlarga moslashishi,

kompaniyalar uchun nafaqat qonuniy talablarni bajarish, balki biznes jarayonlarida
raqobatbardoshlikni oshirish uchun ham muhimdir. Ushbu maqolada, moliyaviy hisobot xalqaro

standartlarining hisob tizimidagi integratsiyasi, uning mohiyati va foydalari, shuningdek, joriy

qilish jarayoni va xalqaro mamlakatlar tajribasi haqida soʻz yuritiladi.

Kalit soʻzlar

:

moliyaviy hisobot xalqaro standartlari, integratsiya, investor, GAAP, IFRS.

Moliyaviy hisobotlar standartlari kengashi, moliyaviy hisobot.

ИНТЕГРАЦИЯ

МЕЖДУНАРОДНЫХ

СТАНДАРТОВ

ФИНАНСОВОЙ

ОТЧЕТНОСТИ

В

УЧЕТНУЮ

СИСТЕМУ

PhD,

доц

.

Имамова Насиба Музафаровна

International School of Finance Technology and Science

Аннотация.

Международные стандарты финансовой отчетности на сегодняшний

день стали неотъемлемой частью глобальной экономики. Их основная цель –

обеспечение

единого подхода при составлении финансовых отчетов, облегчение их сопоставимости
на международном уровне и повышение прозрачности для инвесторов. Международные
стандарты финансовой отчетности приняты многими странами, что имеет большое

значение для координации бизнес

-

процессов, оценки эффективности деятельности

компаний и стандартизации финансовой информации. В то же время, адаптация

учетной системы к международным стандартам является важным не только для
выполнения юридических требований, но и для повышения конкурентоспособности в

бизнес

-

процессах. В данной статье рассматривается интеграция международных

стандартов

финансовой отчетности в учетную систему, их суть и преимущества, а

также процесс внедрения и опыт международных стран.

Ключевые слова

:

международные стандарты финансовой отчетности,

интеграция, инвестор, GAAP, IFRS, Совет по международным стандартам финансовой

отчетности, финансовый отчет.

UOʻK:

657.1

379-385


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

380

INTEGRATION OF INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS

INTO THE ACCOUNTING SYSTEM

PhD, assoc. prof.

Imamova Nasiba Muzafarovna

International School of Finance Technology and Science

Abstract.

International Financial Reporting Standards (IFRS) have become an integral part

of the global economy today. Their main purpose is to ensure a unified approach to the

preparation of financial statements, facilitate their comparability on an international level, and
increase transparency for investors. International financial reporting standards have been

adopted by many countries, which is of great importance for coordinating business processes,

evaluating the effectiveness of company operations, and standardizing financial information. At

the same time, adapting the accounting system to international standards is crucial not only for
meeting legal requirements but also for enhancing competitiveness in business processes. This
article discusses the integration of international financial reporting standards into the accounting

system, their essence and benefits, as well as the implementation process and the experience of

international countries.

Keywords:

international financial reporting standards, integration, investor, GAAP, IFRS,

International Financial Reporting Standards Council, financial report.

Kirish.

Moliyaviy hisobotlar xalqaro tizimlarning integratsiyasi bugungi kunda iqtisodiyotning

globalizatsiyasi va moliyaviy bozorlarning rivojlanishi bilan o‘sib bormoqda. Shu sababli,

xalqaro moliyaviy hisobotlar tizimining yagona va bir xil qo‘llanilishi kompan

iyalar va

investorlar uchun yanada samarali va taqqoslanadigan hisobotlarni taqdim etadi. Xalqaro

moliyaviy hisobot standartlari (MHXS)

bu kompaniyalar tomonidan moliyaviy hisobotlarni

tayyorlash va taqdim etishda qo'llaniladigan usullarni belgilovchi qoidalardir. MHXS tizimi

korxonalarga o'z faoliyatini xalqaro miqyosda bir xil uslubda taqdim etish imkonini beradi, bu

esa investorlarga kompaniyalar o'rtasida taqqoslashni ancha osonlashtiradi. MHXS tizimi

kompaniyalar faoliyatini samarali monitoring qilish, ularning moliyaviy ahvolini yaxshiroq
tushunish va boshqaruv qarorlarini qabul qilish imkoniyatlarini yaratadi.

Adabiyotlar sharhi.

Xalqaro moliyaviy hisobotlar standartlari (IFRS) global moliya bozorlarida kompaniyalar

uchun bir xil hisobotlarni taqdim etish maqsadida ishlab chiqilgan. 1973-yilda tashkil etilgan

Xalqaro Moliyaviy Hisobotlar Standartlari Kengashi (IASB) tomonidan boshqariladi.

Izlanishlarimiz davomida mutaxassislar tomonidan keltirilgan bir qancha ta’riflarni o‘rgandik

.

Deloitte hisobotida IFRSni qabul qilgan mamlakatlarning moliyaviy hisobotlar bo'yicha
integratsiyasiga va uning iqtisodiy samaradorligiga ta'siri haqida ma'lumotlar keltirilgan.
(Deloitte, 2020). IFRS (2020) Adoption Worldwide: A Status Report. Deloitte Touche Tohmatsu

Limited.). IFRS oshkor qilish talablariga rioya qilish

kapital bozorining samarali faoliyatini

ta’minlay oladigan yuqori sifatli moliyaviy axborotni taqdim etishni anglatadi. ta’kidlaganidek,

IFRS standartlariga amal qilish moliyaviy hisobot sifati oshishiga olib keladi, bu esa

daromadlarni manipulyatsiya qilish imkoniyatlarini kamaytiradi, zararlarni o‘z vaqtida tan

olishni ta’minlaydi va hisobotdagi axborotni yanada qiymatga asoslangan qiladi. Bundan

tashqari, investorlarni himoya qiluvchi huquqiy tizim moliyaviy hisobot sifati uchun muhim

hisoblanadi. (Auwalu Musa, 2019).

So‘nggi yillarda global iqtisodiyotning jadallik bilan rivojlanishi, transmilliy kompaniyalar

sonining ortishi va kapital bozorlarining xalqaro integratsiyasi natijasida moliyaviy

hisobotning yagona, tushunarli va solishtiriladigan shaklda taqdim etilishi zarurati keskin

oshdi. Shu sababli, Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarini qabul qilish va ularni milliy


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

381

hisob tizimlariga integratsiya qilish masalasi dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. (Nobes, &
Parker, 2016).

Ko‘plab olimlar va mutaxassislar MHXSning hisob tizimiga integratsiyasi masalasini turli

jihatlari bilan o‘rgangan. Masalan, Nobes and Parker (2016) o‘z tadqiqotida MHXS va milliy

buxgalteriya standartlari o‘rtasida

gi asosiy farqlarni tahlil qilib, MHXSning global

konvergensiyadagi rolini ochib bergan. Ularning fikricha, MHXSning asosiy ustunligi

bu

axborotning shaffofligi va investorlar uchun yuqori darajadagi ishonchni ta’minlashidadir.

(Nobes, & Parker, 2016).

Mirza, Holt va Orrellar esa MHXSni qo‘llash tajribasini amaliy misollar orqali tahlil qilib,

bu standartlarning hisob siyosatiga qanday ta’sir ko‘rsatishini chuqur ko‘rib chiqqanlar. Ular,

ayniqsa, aktivlar va majburiyatlarning baholanishi, daromadlarni tan olish va moliyaviy

instrumentlar hisobidagi yondashuvlar farqiga e’tibor qaratgan. (Mirza, Holt va Orrell

, 2019)

Tahlil va natijalar muhokamasi.

Moliyaviy hisobot xalqaro standartlari (IFRS) sifatida ham tanilgan, dunyo bo'ylab ko'plab

mamlakatlar tomonidan qabul qilinib, moliyaviy hisobotlarni tayyorlashda yagona

yondashuvni ta'minlaydi. Ushbu standartlarning joriy qilinishi global miqyosda korxonalarning
moliyaviy shaffofligini oshiradi, investorlarga ma'lumotlar taqqoslash imkoniyatini beradi va

biznes jarayonlarini soddalashtiradi. Turli mamlakatlar MHXSni joriy qilishda o'ziga xos

tajribalarni ishlab chiqdilar. Quyida ba'zi mamlakatlarning MHXSni qabul qilish va integratsiya

qilishdagi tajribalari keltirilgan. Yevropa Ittifoqi 2005-yildan boshlab, barcha kompaniyalarga

MHXSni joriy etdi. Barcha birja orqali aktsiyalarini chiqaruvchi kompaniyalar va Yevropa
Ittifoqi a'zolarining aksariyat korxonalari uchun IFRS talab qilindi. Shuningdek, Yevropa

Ittifoqida MHXSning qo'llanilishi quyidagi asosiy jihatlar bilan o'ziga xosdir. 2005-yildan

boshlab, Yevropa Ittifoqining kompaniyalari uchun IFRS qo'llanilishi majburiydir. Bu nafaqat

ularga, balki ularning moliyaviy hisobotlarini soliq va auditorlik nazorati uchun bir xil tizimda
taqdim etishga yordam beradi. Mahalliy tizimlar bilan integratsiyada Biroq, Yevropa Ittifoqi

davlatlari o'zlarining mahalliy soliq va buxgalteriya tizimlariga nisbatan ayrim farqlarni saqlab

qolgan. Shu bilan birga, mahalliy qonunchilikdagi farqlarni hal qilish uchun mahalliy va xalqaro

standartlar o'rtasida muvofiqlik talab qilingan.

Germaniya, Fransiya va Buyuk Britaniya kabi mamlakatlar o'zlarining mahalliy

buxgalteriya tizimlariga nisbatan Xalqaro moliyaviy hisobot standartlarini qo'llashga jadal

o'tganlar. Britaniya o'zining audit va soliq tizimini modernizatsiya qilishda XHSni joriy qilishga

katta e'tibor qaratdi. Xitoy buxgalteriya hisob tizimining evolyusiyasi xalqaro buxgalteriya

hisobi standartlari bilan uyg‘unlashuv jarayoni edi. Buxgalteriya hisob tizimini isloh qilish

dastlab 1980 yillardan boshlab xorijiy mulkka ega bo‘lgan firmalarning talabini qondirish

uchun boshlandi. Buxgalteriya hisobi standartlarining birinchi

to‘plami xalqaro buxgalteriya

hisobi standartlari doirasida ishlab chiqilgan.

1990 yillarga kelib buxgalteriya hisobi tizimi iqtisodiyot va kapital bozorining o‘sib

borayotgan rivojlanishi natijasida yanada rivojlandi. 2005 yil 8 noyabrda Moliya Vazirligi va

Xalqaro buxgalteriya hisobi standartlari kengashi (IASB) memorandum imzoladilar. (Tianyu

Zhang 2020) Xitoy 2007-yildan boshlab IFRSni o'zining milliy buxgalteriya tizimiga

integratsiya qilishni boshladi. Xitoyning moliyaviy tizimi an'anaviy tarzda mahalliy tizimga
asoslangan edi, ammo global bozorlarga integratsiyalashish zarurati tufayli IFRS tizimiga

o'tishni boshladi.

Biroq, bu jarayon ba'zi qiyinchiliklar bilan yuzlashdi. Xitoyda MXHSni joriy qilishda

boshlang'ich bosqichlarda mahalliy buxgalteriya tizimi va xalqaro standartlar o'rtasida ba'zi
farqlar mavjud edi. Xitoy 2011-yilda moliyaviy hisobotlarini IFRS asosida tayyorlashni

boshladi, ammo ba'zi kichik o'zgarishlar va mahalliy talablar saqlanib qolgan. Shuningdek,

Xitoy kompaniyalariga ma'lum shartlar asosida IFRSni qo'llash huquqi berildi. Xitoy Xalqaro

hisobot tizimiga o'tishni bosqichma-bosqich amalga oshirdi va 2014-yilda ularni kengroq


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

382

tarzda tatbiq qila boshladi. Xitoyning kompaniyalarini xalqaro standartlarga moslashtirilishi
uzoq davom etdi, ammo natijada global investorlar uchun shaffoflik va ishonch ortdi.

Malayziya hisob tizimi ham o‘ziga xos bo‘lib faoliyat yurituvchi korxonalar Malayziya

buxgalteriya hisobi standartlar kengashi (MASB) tomonidan ishlab chiqilgan va tasdiqlangan

buxgalteriya hisobi standartlariga muvofiq tayyorlaydilar.Malayziya Fond birjas

ida ro‘yhaga

olingan xorijiy kompaniyalar moliyaviy hisobotlarni moliyaviy hisobot xalqaro standartlari

kabi xalqaro e’tirof etilgan buxgalteriya hisobi standartlariga muvofiq tayyorlaydilar. Malayziya

buxgalteriya hisobi standartlar kengashi tomonidan tasdiqlangan buxgalteriya hisobi

standartlarining quyida to‘plamni o‘z ichiga oladi.

- xususiy korxonalardan (tashkilotlar)dan tashqari boshqa barcha tashkilotlar uchun

Malayziya moliyaviy hisobot standartlari

- Malayziya xususiy tashkilotlar uchun moliyaviy xisobot standartlari

2012-yil 1-yanvardan Malayziya buxgalteriya hisobi standartlar kengashi tomonidan

tasdiqlangan moliyaviy hisobotlar xalqaro standartlariga to‘la mos keladigan malayziya

moliyaviy hisobot standartlari ishlab chiqildi. Mazkur st

andartlar ichida qayta ko‘rib chiqilgan

hamda yangidan ko‘rib chiqilgan hamda moliyaviy instrumentlar, konsolidatsiya, xaqqoniy

qiymatni o‘lchash, xodimlarning foydalari, qo‘shma kelishuvlar kabi bir qator yangi
standartlarni ham o‘z ichiga oladi

(admin, n.d.).

Yaponiya 2010-yildan boshlab IFRSni o'zining milliy hisobot tizimiga kiritdi va

kompaniyalar uchun buni ixtiyoriy ravishda joriy qilish imkoniyatini berdi. Yaponiya xalqaro

standartlarga o'tishni bosqichma-bosqich amalga oshirdi.Yaponiya kompaniyalariga 2010-

yildan boshlab IFRSni tanlash huquqi berildi. Yaponiyaning katta kompaniyalari, masalan,
Toyota va Sony, IFRSga o'tish orqali global bozorlar bilan aloqalarni mustahkamlashdi.

Shuningdek, Yaponiya kompaniyalari, masalan, Toyota, Sony va Honda, IFRSni qabul qilishda

muvaffaqiyatli tajriba o'tkazgan va xalqaro investorlarga yanada ochiq va shaffof moliyaviy

ma'lumotlarni taqdim etgan.

1-jadval

IFRS standartlarining qo‘llanilishi

Mamlakat

IFRS qo‘llanishi

Huquqiy maqom

Yevropa

Ittifoqi (EU)

Yevropa Ittifoqi a’zosi bo‘lgan mamlakatlar uchun IFRS

umumiy qo‘llaniladi.

Ishlab chiqilgan

standartlar

AQSh (USA)

AQShda, asosan GAAP standartlari qo‘llaniladi.

Milliy standartlar

(GAAP)

Xitoy

ba’zi mahalliy tuzatishlar bilan.

Stanardlarni

integratsiya qilish

jarayoni

Yaponiya

Yaponiya kompaniyalari IFRS standartlarini ixtiyoriy

qo‘llashlari mumkin.

Yaponiya milliy

standartlari bilan

birga

Indiya

Indiya IFRS

’ga o‘tgan, lekin mahalliy standartlar bilan o‘ziga

xosliklar saqlanib qolgan.

IFRS-ga moslashgan

standartlar

Kanada

Kanadalik kompaniyalar uchun IFRS majburiy.

IFRS standartlari

Braziliya

Braziliyada moliyaviy hisobotlarda IFRS standartlarini

qo‘llash majburiy.

Qonunga asoslangan

amalga oshirish

Avstraliya

Avstraliyada barcha ommaviy kompaniyalar IFRS

standartlariga amal qiladilar.

Avstraliya IFRS

standartlari

Rossiya

Rossiyada IFRS milliy kompaniyalar uchun ixtiyoriy, davlat

tashkilotlari uchun majburiy.

Qisman qabul qilish

Qozoqiston

Moliyaviy hisobot xalqaro standartlari barcha listing

kompaniyalar, moliyaviy institutlar hamda yirik aksiyadorlik

kompaniyalari uchun qo‘llaniladi

Qonunga asoslangan

amalga oshirish


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

383

Dunyo mamlakatlarida moliyaviy hisobot xalqaro standartlarining (IFRS)

qo‘llanilishi

haqidagi ma’lumotlar, ayrim mamlakatlarda IFRS standartlarining qo‘llanilishi

darajasini va huquqiy hujjatlarni to‘g‘ridan

-

to‘g‘ri yoki paralel tarzda olib borishni ko‘rsatib

o‘tadi. Har bir mamlakatning IFRS standartlarini qo‘llash uchun o‘zining shartlari, o‘zgarishlar

va talablari bor. Bu tizimlarning global ta’sirini ko‘rish uchun, jadvalda mamlakatlar va ularning
IFRS qo‘llash darajasi bilan tanishish mumkin. Quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan mamlakatlar

IFRSning qanday darajada amalga oshir

ilayotganini ko‘rsatadi.

Dunyo bo'ylab 93 ta yirik qimmatli qog'ozlar birjalarida ro'yxatdan o'tgan taxminan

49,000 ta ichki ro'yxatga olingan kompaniyalardan 29,000 dan ortig'i IFRS hisoboti
standartlarini qo'llaydi. Faqat uchta mamlakat IFRSni qabul qilmagan kompaniyalar soni

bo'yicha katta qismini tashkil etadi.

1-r

asm. Dunyo mamalakatlari MHXSlarini qo’llanilishi

Bugungi kunda 169

ta malakatda moliyaviy hisobot xalqaro standartlari qo‘llanilmoqda

(IFRS, 2024)

. Ayrim mamlakatlar to‘liq ayrimlari qisman tan olgan. Moliyaviy hisobot xalqaro

standartlarining asosiy vazifasi jahon itisodiyotida o‘sish hamda uzoq muddatli moliyaviy

barqarorlikni mustahkamlashdir. Shuningdek, asosiy maqsad jahon moliya bozorida shaffoflik,

javobgarlik va samaradorlikni saqlashdir.

2-r

asm. MHXSni qabul qilish uslubiga ko‘ra mamlakatlar o’rtasida taqsimlanishi

Izoh

:

Ushbu diagramma global miqyosda qaysi davlatlar IFRSni to'liq, qisman yoki modifikatsiyalar bilan

qabul qilganligini ko'rsatadi. To'liq qabul qilgan: 60% Qisman qabul qilgan: 30% Modifikatsiyalar bilan: 10%.

MHXSlarini qabul

qilgan davlatlar

98%

Moliyaviy hisobot

xalqaro

satandartlarini

qabul qilmagan

davlatlar

2%

Dunyo davlatlari MHXSlarini qabul qilish %da

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

MHXSlarni xech qanday

o'zagrishlarsiz qabul

qilgan mamlakatlar

Qisman o'zgarishlar

bilan qabul qilgan

mamlakatlar

O'zgartirishlar bilan

qabul qilgan

mamlakatlar


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

384

Xalqaro moliyaviy hisobotlar standartlari (IFRS) va milliy moliyaviy hisobotlar tizimlari

o‘rtasidagi farqlarni tushunish, bu tizimlarning qanday ishlashini va qanday integratsiya qilish

kerakligini aniqlash uchun muhimdir. IFRS dunyo bo‘ylab ko‘plab mamlakatlarda qo‘llaniladi

va global moliyaviy shaff

oflikni ta’minlashga yordam beradi. Boshqa tomondan,

GAAP

(Umumiy qabul qilingan moliyaviy hisobotlar prinsiplari)

asosan AQSHda qo‘llaniladi,

ammo boshqa mamlakatlarda ham mavjud. Quyida IFRS va GAAP o‘rtasidagi asosiy farqlarni

ko‘rib chiqamiz:

2-jadval

Asosiy farqlarni taqqoslash jadvali

Asosiy Yo'nalishlar

IFRS

GAAP

Moliyaviy instrumentlar

Adolatli qiymat (Fair Value)

Ko‘proq amortizatsiya qiymati

Ijara shartnomalari

Balansda ko‘rsatish (IFRS 16)

Ba’zi hollarda ko‘rsatilmasligi

mumkin

Zararlarni tan olish

Kutilayotgan kredit zararlari

modeli

Tarixiy zararlar modeli

Konsolidatsiya

Boshqaruvga asoslangan

konsolidatsiya

Potentsial nazorat asosida

Daromadlarni tan olish

Besh bosqichli model (IFRS 15)

Turli qo‘llanmalar

Xarajatlarni qayta

baholash

Adolatli qiymat asosida baholash

Qattiq qoidalarga asoslangan

IFRS va GAAP o‘rtasidagi farqlar kompaniyalar uchun moliyaviy hisobotlarni

tayyorlashda muhim ahamiyatga ega. IFRS global moliya bozorlariga yanada moslashgan va

shaffof tizim bo‘lib, kompaniyalarga ko‘proq. GAAP ko‘proq qat’iy qo‘llanmalarga asoslanadi va

ba’zi holatlarda aniqroq yo‘nalishlarni taqdim etadi. Xalqaro moliya bozorlarida yirik

integratsiya jarayonlari davomida bu tizimlar orasidagi farqlarni bartaraf etish va umumiy

yondashuvga o‘tish zarurati kuchaymoqda.

Xulosa va takliflar.

Xalqaro moliyaviy hisobotlar tizimini integratsiya qilishning asosiy sabablaridan biri

tashkilotlar va investorlar uchun taqqoslashni osonlashtirish, shaffoflikni oshirish va global
sarmoyalarni jalb qilish. -Integratsiyaning iqtisodiy afzalliklari: Kapital bozorlari uchun

barqarorlik, iqtisodiy o‘sish va investorlar uchun imkoniyatlar yaratish.

- huquqiy va institutsional integratsiya:

Yuridik me’yorlar va institutsional mexanizmlar

orqali IFRS tizimini milliy va mintaqaviy darajalarda amalga oshirish.

Xalqaro tizimni joriy etish uchun zarur bo‘lgan texnologik infratuzilma, yangilanishlar va

tizimni integratsiya qilishdagi texnologik muammolar.Kadrlar tayyorlash va malaka oshirish:

Yangi standartlar bo‘yicha mutaxassislarni tayyorlash, o‘qitish va metodologik

qo‘llanmalarning mavjudligi. Moliyaviy Hisobotlar Standartlari Integratsiyasining Moliyaviy
Barqarorlikka Ta’siri jahon miqyosida yuz berayotgan o‘zgarishlar va jahon bozorning

sarmoyadorlarga taqdim etadigan imkoniyatlarini kengaytiradi. IFRS’ning risklarni aniqroq

ko‘rsatishi, investitsiya qarorlarini shakllantirishdagi rolini tahlil qilishni osonlashtiradi

risklarni to’g’ri boshqa

rishga yordam beradi. ESG (Environmental, Social, Governance): Xalqaro

moliyaviy hisobotlar tizimida ESG elementlarining integratsiyasi. ESG omillariga asoslangan

hisobotlar va ularning moliya bozorlaridagi rolini oshiradi. Xalqaro moliyaviy hisobotlar

tiz

imining rivojlanishi va integratsiyaning kelajakdagi yo‘nalishlari sun’iy intellekt va

blockchain texnologiyalari va yangi texnologiyalar va ularning moliyaviy hisobotlarni

yaxshilashdagi rolini oshiradi.


background image


www.sci-p.uz

II SON. 2025

385


Adabiyotlar

/Литература/Reference:

admin

(n.d.).

Malaysia.

[online]

www.iasplus.com.

Available

at:

https://www.iasplus.com/en/jurisdictions/asia/malaysia

.

Auwalu Musa. (2019) The Role of IFRS on Financial Reporting Quality and Global

Convergence: A Conceptual Review. //International Business and Accounting Research Journal

Volume 3, Issue 1, January, 67-76.

Ball, R. (2006). “International Financial Reporting Standards (IFRS): Pros and cons for

investors.” Accounting and B

usiness Research, 36(sup1), 5-27.

David Alexander Christopher Nobes (2010) FINANCIAL ACCOUNTING An International

Introduction Fourth edition published. IAS 1-

Presentation of Financial Statements

.

www.iasplus.com.

IFRS (2020) Adoption Worldwide: A Status Report. Deloitte Touche Tohmatsu Limited.

Deloitte.com.

IFRS (2024). Who Uses IFRS Accounting Standards? [online] Ifrs.org. Available at:

https://www.ifrs.org/use-around-the-world/use-of-ifrs-standards-by-jurisdiction/

.

Mirza, A., Holt, G., & Orrell, M. (2019). IFRS: A Quick Reference Guide. Wiley.
Nobes, C., & Parker, R. (2016). Comparative International Accounting. 13th Edition. Pearson

Education Limited.

Tianyu Zhang (2020) The Accounting System in China From the book The Handbook of

China's

Financial

System

Published

by

Princeton

University

Press

2020

https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9780691205847-015/pdf

кирилган сана

17.03.2025.

Библиографические ссылки

admin (n.d.). Malaysia. [online] www.iasplus.com. Available at: https://www.iasplus.com/en/jurisdictions/asia/malaysia.

Auwalu Musa. (2019) The Role of IFRS on Financial Reporting Quality and Global Convergence: A Conceptual Review. //International Business and Accounting Research Journal Volume 3, Issue 1, January, 67-76.

Ball, R. (2006). “International Financial Reporting Standards (IFRS): Pros and cons for investors.” Accounting and Business Research, 36(sup1), 5-27.

David Alexander Christopher Nobes (2010) FINANCIAL ACCOUNTING An International Introduction Fourth edition published. IAS 1-“Presentation of Financial Statements”. www.iasplus.com.

IFRS (2020) Adoption Worldwide: A Status Report. Deloitte Touche Tohmatsu Limited. Deloitte.com.

IFRS (2024). Who Uses IFRS Accounting Standards? [online] Ifrs.org. Available at: https://www.ifrs.org/use-around-the-world/use-of-ifrs-standards-by-jurisdiction/.

Mirza, A., Holt, G., & Orrell, M. (2019). IFRS: A Quick Reference Guide. Wiley.

Nobes, C., & Parker, R. (2016). Comparative International Accounting. 13th Edition. Pearson Education Limited.

Tianyu Zhang (2020) The Accounting System in China From the book The Handbook of China's Financial System Published by Princeton University Press 2020 https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9780691205847-015/pdf кирилган сана 17.03.2025.